LoD EenPuntTwee weg ermee en LoD TweePuntTwee Hoezee!

Eh ..Pardon? We doelen natuurlijk op het ter beschikking komen van het 3dbag bestand dat de TU Delft gemaakt heeft op basis van openbare BAG gegevens. Eindelijk gebouwen die er een beetje goed uitzien, en daarnaast ook nog gratis data. Iets wat vooral bouwers en planners wel aanspreekt. Beschikbaar voor heel Nederland.  Is dit nu de ultieme 3D bron voor ons werk? Misschien, maar er zijn zeker alternatieven. In deze blog gaan we in op een paar verschillen.

Nog even als geheugensteuntje:

Met dank aan het kadaster op https://docs.geostandaarden.nl/3dbv/prod/ en daarin de referentie (F. Biljecki, An improved LOD specification for 3D building models).

Alhoewel we er dus nog lang niet zijn (LoD 3.3) is er geen weg meer terug: met de verrassende move van de TUDelft (LoD 2.2) is ons GeoBIM vak weer een stap vooruit. We zijn bijzonder onder de indruk van het resultaat en blij met het geleverde materiaal. Vooral ook omdat het aantoont hoe ‘3D’ en daarmee uiteindelijk de ‘National Digital Twin’ nu echt van de grond gaat komen. Die twee begrippen zijn zeker niet het zelfde, maar een Digital Twin zonder 3D is maar behelpen. Dus: Hoera 3D data!

Maar – er zijn toch ook andere 3D bestanden van Nederland? Jazeker, allereerst natuurlijk het PDOK 3D basisbestand, maar dat is een LoD 1.3 bestand. Het ‘Weg ermee’ is behoorlijk flauw want je kunt er heel wat mee, allereerst is de nauwkeurige hoogte van een gebouw bekend, van de onderkant en de bovenkant en thematisch visualiseren kan er heel goed mee. Een ‘beetje’ een probleem is dat dit bestand alleen als enorme downloadbestanden beschikbaar is. Je moet goed kunnen GISsen om er mee om te gaan. In die zin is het bestand behoorlijk onbruikbaar, terwijl moderne databronnen als service beschikbaar zijn – voor de voorbeelden die we hierna bespreken geldt dat. En dan naar keuze in een web browser afgebeeld kunnen worden, met of zonder een plugin, of in een desktop omgeving die met web services overweg kan.

Plaatje: PDOK 3D gebouwen visualisatie van Kadaster.

En levert de LoD 2.2 van TU Delft nu het mooiste beeld van gebouwd Nederland? Nee, ook dat niet. Dat doet zonder enige twijfel het 3DNL product van Cyclomedia. Op centimeters nauwkeurige fotobeelden van alle gebouwen van Nederland. Dat model laat zich gemakkelijk alle maten nemen met de toolset van Cyclomedia. Maar – ook dat zijn vooral de ‘buitenkant’ van de gebouwen. De vraag dringt zich op: kunnen we dan misschien ook iets meer weten van die gebouwde omgeving? Jazeker, die kan en dat is de Omgevingsserver van SpotInfo – tot nu toe met gebouwen in LoD “1.5”: LoD 1.3 maar met ‘getrapte’ daken.

En tjonge wat is die Omgevingsserver slim! De gebouwen zijn simpel, maar daarvan weet SpotInfo werkelijk alles. En bovendien, zoals gezegd: SpotInfo levert de Omgevingsserver als een service – net als 3dbag.nl.

Zullen we eens kijken naar wat voorbeelden?

We nemen de presentatie van Cyclomedia van 2 maart 2021. Wellicht toevallig, maar ook hier is het Delft wat ze laten zien. We nemen eerst het gebied bij de Nieuwe kerk. Wat een prachtig beeldmateriaal is het. Dan volgen we me de twee andere datasets, de 3dbag.nl viewer en de SpotInfo Lod1.5 mapbox viewer.

Plaatje: CycloMedia 3DNL. 3DBAG.nl, SpotInfo Omgevingsserver (mapbox).

De verschillen zijn duidelijk in visuele zin, een torenspits is gemakkelijk gemist maar zolang je niet op hoeft te vliegen zal dat beleidsmakers niet zoveel uitmaken. De bouwers wellicht wel, en die moeten dan naar Cyclomedia.

Maar wat weten we van het gebouw? Helaas weet Cyclomedia daar niets van. 3dBAG.nl wel, maar dat zijn de basis attributen van de BAG. Uit een heel ander vaatje tapt de Omgevingsserver: geen 8 attributen, maar 54. En uit de omgeving nog eens 200 verschillende andere gegevens:

Plaatje: 3DBAG.nl attributen, SpotInfo Omgevingsserver Pandinformatiescherm

Een simpele druk op de knop toont het bouwjaar in het gebied, maar kies maar 1 van de andere 250 attributen om te visualiseren.

Plaatje: SpotInfo Omgevingsserver (mapbox)

Kijk daar kunnen we wat mee als beleidsmakers!

Naast beschikbaarheid of nauwkeurigheid is actualiteit een belangrijk punt. Kijken we naar het station annex stadskantoor zien we grote verschillen:

Plaatje: CycloMedia 3DNL (boven), SpotInfo Omgevingsserver (Linksonder), 3DBAG.nl (rechtsonder)

Inderdaad, bijhouding is moeilijk en actualiteit van gegevens is daarom kostbaar. Dus behalve ‘wie is de mooiste’ kunnen we ook vragen: Wat is de beste Single-Point-of-Truth? De beste ‘Digital City Twin’?

O ja, bomen – kijk daar is Cyclomedia weer haantje de voorste. De Omgevingsserver weet wat voor een boom het is, maar in 3DNL hebben ze hun eigen vorm. Mooi gedaan!

Plaatje: CycloMedia 3DNL, SpotInfo Omgevingsserver (mapbox)

Maar … moeten we nu kiezen tussen mooi en slim? Gelukkig, nee dat is niet zo. De TUD gebouwen zijn open source en dus kunnen de mannen van SpotInfo ze ook inlezen. Sterker nog: weten waar ze de nieuwste gebouwen moeten aanvullen. En dus: zijn ze ingebracht in de Omgevingsserver. IN OGC 3D tiles, bekijken met Cesium of een andere tool die dat verstaat.

Plaatje: SpotInfo Omgevingsserver (Cesium Viewer) met 3DBag gebouwen en pandinformatie

The best of both worlds, laten we het daar maar op houden.

Voor de volledigheid vermelden we hier dat er nog meer initiatieven zijn op het gebied van 3D stadsmodellen, natuurlijk FutureInsight, die een 3D NL Digital Twin project aanbieden met verschillende stadia van 'maturity' in hun Joint venture. Geodan met Smart Places en Geomagine,  Stad Groningen met een eigen model, of Tygron die 3D modellen maakt en gebruikt voor hun analyse software. Hoe knap al die initiatieven zijn, ze zijn meer projectgericht en de hier besproken datasets zijn de landelijk beschikbare en vooraanstaande datasets.

We zullen in onze Blogs nog vaak terugkomen op dit onderwerp, want de ontwikkelingen zijn in volle gang!